W dniu 31 maja 2021 r. o godz. 10:00 na antenie Radia Kraków – patrona medialnego festiwalu odbyła się konferencja z udziałem Burmistrza Biecza Mirosława Wędrychowicza – organizatora festiwalu, Pawła Szczepanika – dyrektora artystycznego festiwalu oraz Kaliny Cyz – dyrektorki TVP Kultura, współorganizatora festiwalu, podczas której ogłoszony został program 7.edycji Kromer Festival Biecz.
Przewodnim motywem 7. odsłony Kromer Festival Biecz jest Wspólnota. Słowo to jest aktualne niezależnie od czasów, niezależnie od szerokości geograficznej – ale w czasach niepewności, zapaści w kulturze, izolacji wspólnota staje się pojęciem szczególnie doniosłym. Na podstawowym poziomie rozumiana jako przejaw solidarności, wzajemnego wsparcia czy wprost, zwłaszcza w odniesieniu do święta, jakim jest festiwalowy czas – bycia razem. Biorąc trudne dla muzyków czasy za punkt wyjścia dla programowych i artystycznych rozważań, Kromer Festival Biecz rozpatrzy jednak ten termin w znaczeniu znacząco głębszym. Po pierwsze, festiwal stawia przed sobą niespotykane dotychczas w jego krótkiej historii wyzwanie – zaprosi do Biecza wyłącznie artystów polskich, by pokazać, że może być wsparciem, że może tę lokalną wspólnotę realizować w sposób najbardziej potrzebny – dając muzykom możliwość występów, obecności w przerwanym drastycznie przez epidemię życiu koncertowym i rynkowym, wreszcie zarobkowania. Po drugie, dzięki transmisjom internetowym – festiwal będzie realizowany w formie hybrydowej, łączącej występy na żywo z transmisjami w kanałach internetowych festiwalu oraz na antenach współorganizatora i patronów Kromer Festival Biecz 2021 – TVP Kultura i Radia Kraków, wspólnota lokalna stanie się globalną, prowokując jednocześnie do analogicznych rozwiązań w dotkniętych konsekwencjami pandemii krajach.
Tytułowa wspólnota to także wspólnota łącząca cały Stary Kontynent dzięki uniwersalnemu językowi muzyki i gęstej sieci kulturowej oplatającej wszystkie kraje Europy. Sieć ta przez wieki pozwalała na swobodny obieg kompozytorskich idei i tkała wspólny wszystkim ludziom imponujący materiał zwany historią kultury. Efektem tego jest szereg powiązań i wpływów, które odsłoni Kromer Festival Biecz i dzięki któremu zaproszeni na festiwal artyści będą mogli wykonać kompozycje polskie i europejskie osadzone w szerokim kontekście historycznym. Wyrazem wspólnoty – właściwej nam wszystkim, ale także pokazującej continuum kulturowe – będą także przedsięwzięcia pokazujące obecność dawnych mistrzów w życiu współczesnych kompozytorów i artystów, jak i użycie dawnego instrumentarium w dziełach powstających w wieku XXI. To przedsięwzięcie pokaże Kromer Festival Biecz jako wydarzenie aktualne, mimo że ex definitione poświęcone muzyce dawnych wieków. Dzięki tej perspektywie w bieckich świątyniach staną obok siebie muzycy grający w zgodzie z dawnymi praktykami wykonawczymi i muzycy grający na instrumentach współczesnych, zaś repertuary części koncertów będą przywoływać słowa Bernarda z Chartres – na ramiona gigantów muzyki wespną się kompozytorzy muzyki nowej, by pokazać publiczności dalszą perspektywę i zobaczyć więcej.
Kromer Festival Biecz 2021: WSPÓLNOTA | COMMUNITY
29 lipca 2021 / czwartek
KOŚCIÓŁ PW. ŚW. ANNY W BIECZU, 19.00
Przenikanie światów – przeszłość i teraźniejszość
Katarzyna Głowicka – Quiet Time ˚
(zamówienie Festiwalu)
Artur Zagajewski – Glassmusic-motet ˚
Matthew Shlomowitz – Popular Context vol. 7 ˟
International Transport Chimes Reggae – Jazz in the Park – Canteen Funk – Muzak in the Shopping Mall
Carl Philipp Emanuel Bach – Symfonia na smyczki nr 3 C-durˆ
Allegro assai – Adagio – Allegretto
wykonawcy:
- Arte dei Suonatori & Spółdzielnia Muzyczna
- Arte dei Suonatori
- Spółdzielnia Muzyczna
- Arte dei Suonatori
- Spółdzielnia Muzyczna Contemporary Ensemble
Podobnego przedsięwzięcia w historii Kromer Festival Biecz jeszcze nie było. Inaugurujący 7. odsłonę Festiwalu wspólny koncert orkiestry instrumentów historycznych Arte dei Suonatori i wykonującej muzykę nową Spółdzielni Muzycznej będzie pokazem prawdziwej wspólnoty, w której – w obliczu trudnych warunków spowodowanych pandemią – istotą przetrwania staje się solidarność wykraczająca poza granice własnego środowiska. Artyści zaprosili do wspólnego projektu polską kompozytorkę Katarzynę Głowicką, która specjalnie dla Kromer Festival Biecz przygotowuje nową kompozycję tworzoną z myślę o różnorodnym spektrum brzmieniowym wynikającym z połączenia instrumentów historycznych i współczesnych.
30 lipca 2021 / piątek
KOLEGIATA PW. BOŻEGO CIAŁA W BIECZU, 19.00
Wspólnota tekstu, różnorodność muzyki – sto lat Pasji Metastasia
zamówienie festiwalu
Antonio Caldara (Passione di Gesù Cristo, Wiedeń 1730)
Ouverture
Recitativo: Ove son dove corro?
Aria (św. Piotr): Giacchè mi tremi in seno
Nicolò Conti (Passione di Gesù Cristo, Neapol 1739)
Recitativo: Ove son dove corro? *
Aria (św. Piotr): Giacchè mi tremi in seno *
Nicolò Jommelli (Passione di Gesù Cristo, Rzym 1749)
Ouverture
Aria (Jan Ewangelista): Come a vista di pene si Fiere
Nicolò Conti (Passione di Gesù Cristo, Neapol 1739)
Aria (św. Piotr): Se la pupilla inferma *
Josef Mysliveček (Passione di Gesù Cristo, Florencja 1773)
Aria (Jan Ewangelista): Ritornerà fra voi
Francesco Antonio Baldassare Uttini (Passione di Gesù Cristo, Sztokholm 1776)
Ouverture *
Diego Naselli (Passione di Gesù Cristo, Londyn 1772?)
Aria (Jan Ewangelista): Come a vista di pene *
Antonio Salieri (Passione di Gesù Cristo, Wiedeń 1776)
Aria (Jan Ewangelista): Ritornerà fra voi
Pietro Maria Crispi (Passione di Gesù Cristo, Rzym 1775)
Ouverture *
Stanislao Mattei (Passione di Gesù Cristo, Bolonia 1792)
Recitativo: Giovanni anch’io lo so *
Aria (Maria Magdalena): Ai passi erranti *
Francesco Morlacchi (Passione di Gesù Cristo, Drezno 1812)
Aria (Maria Magdalena): Potea quel pianto *
* współczesne prawykonanie
wykonawcy:
- Filippo Mineccia – kontratenor
- Arte dei Suonatori
- Aureliusz Goliński – skrzypce, kierownictwo artystyczne
Nareszcie! Koncert otwierający 7. Kromer Festival Biecz to powtórny występ kontratenora Filippo Mineccii i orkiestry Arte dei Suonatori. Po zaprezentowanym w ubiegłym roku, przedpremierowym, acz dającym ledwie przedsmak arcydzieła, programie quasi-Passione, w 2021 artyści przywiozą do Biecza pełny program koncertu zbudowany wokół jednego tekstu – słynnej, poetyckiej i niezwykle popularnej w dawnych wiekach Pasji Chrystusowej autorstwa jednego z największych librecistów XVIII-wiecznych – Pietra Metastasia. Idea stojąca za repertuarem odsłoni przed publicznością ewolucję muzyki na przestrzeni ponad ośmiu dekad, począwszy od roku 1730 i napisanej w Wiedniu przez Antonia Caldarę Passione di Gesù Cristo, aż po rok 1812 i drezdeńską Pasję Francesca Morlacchiego. W tę podróż przez style, epoki i najważniejsze ośrodki muzyczne Włoch, Niemiec i Austrii zabiorą słuchaczy wybitny, obdarzony niezwykłą ekspresją kontratenor Filippo Mineccia (także autor części rekonstrukcji, dotychczas nie prezentowanych współcześnie!) oraz świetny polski zespół instrumentów dawnych, czyli Arte dei Suonatori prowadzony od skrzypiec przez Aureliusza Golińskiego.
31 lipca 2021 / sobota
KOŚCIÓŁ PW. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA W BINAROWEJ, 18.00
Autonomia instrumentów – Telemann, Bach, Vivaldi
Georg Philipp Telemann – Sonata triowa A-dur
Cantabile – Presto – Lento – Allegro assai
Johann Sebastian Bach – Sonata triowa sopr’il Soggetto Reale z „Das Musikalisches Opfer”
Largo – Allegro – Andante – Allegro
George Frideric Handel – Chaconne G-dur na klawesyn solo
Antonio Vivaldi – Sonata triowa g-moll
Largo – Fantasmi. Presto – Largo; Andante – Presto – Il Sonno. Largo – Allegro
wykonawcy:
- Łukasz Długosz – flet
- Agata Kielar-Długosz – flet
- Maciej Kułakowski – wiolonczela
- Marek Toporowski – klawesyn
Tak jak z początkiem wieku XVII uwolnił się ludzki głos i umożliwił powstanie i rozwój monodii, która do dziś pozostaje najpopularniejszą formą muzyki wokalnej, tak wiek XVIII przyniósł kolejną zmianę – uwolnienie muzyki spod dyktatu słowa. Zmiana ta doprowadziła do dynamicznego rozwoju muzyki instrumentalnej, która stała się samodzielnym nośnikiem treści symbolicznych i emocjonalnych. Jej pierwotną, kameralną odmianę reprezentują sonaty triowe rozpisane na dwa instrumenty solowe i basso continuo – ich gorliwymi propagatorami byli najwięksi kompozytorzy dojrzałego baroku – Georg Philipp Telemann, Johann Sebastian Bach czy Antonio Vivaldi. W programie poświęconym tej właśnie formie instrumentalnej zaprezentują się wybitni polscy instrumentaliści: wiolonczelista Maciej Kułakowski, laureat Konkursu Królowej Elżbiety w Brukseli oraz zdobywca I nagrody oraz nagrody specjalnej na X Międzynarodowym Konkursie Wiolonczelowym im. Witolda Lutosławskiego w Warszawie, specjalista od historycznych instrumentów klawiszowych Marek Toporowski – od 2016 roku kierownik Katedry Muzyki Dawnej krakowskiej Akademii Muzycznej oraz małżeństwo Agata Kielar i Łukasz Długoszowie, czołowi polscy fleciści i kameraliści, laureaci licznych nagród (w tym Łukasz Długosz a działalność kulturalną i promocję kultury polskiej został odznaczony Brązowym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”).
KOŚCIÓŁ PW. ŚW. ANNY W BIECZU, 20.00
Klasyka żywa – Elsner & Bałdych
Józef Elsner – Kwartet smyczkowy F-dur nr 1 z „Trois Quatuors du meilleur goût polonais”
Allegro – Andantino – Polonoise – Finale. Allegro
Stanisław Moniuszko – Kwartet smyczkowy d-moll nr 1
Allegro agitato – Andantino – Scherzo: Vivo – Finale; Un ballo campestre e sue conseqeunze: Allegro assai
Adam Bałdych – improwizacja solo
Adam Bałdych – kompozycja na kwartet smyczkowy i skrzypce improwizujące
(zamówienie Festiwalu)
wykonawcy:
- Adam Bałdych – skrzypce
- Equilibrium String Quartet
- Sulamita Ślubowska – skrzypce
- Małgorzata Malke – skrzypce
- Anna Nowak-Pokrzywińska – altówka
- Tomasz Pokrzywiński – wiolonczela
Kolejnym projektem przekraczającym granice wykonawstwa historycznego jest wspólne przedsięwzięcie jazzowego skrzypka Adama Bałdycha i kwartetu instrumentów dawnych Equilibrium. Muzycy kwartetu podczas bieckiego festiwalu wykonają w zgodzie z prawidłami epoki kompozycje Józefa Elsnera (Kwartet smyczkowy F-dur uznawany za pierwszy polski kwartet smyczkowy i do niedawna uważany za zaginiony) oraz Stanisława Moniuszki (Kwartet d-moll). Program koncertu uzupełni improwizacja Bałdycha na skrzypce solo oraz kolejne zamówienie festiwalu – kompozycja Adama Bałdycha na skrzypce i kwartet smyczkowy nawiązująca do najlepszych polskich dzieł kameralnych.
1 sierpnia 2021 / niedziela
KOŚCIÓŁ PW. ŚW. MICHAŁA ARCHANIOŁA W BINAROWEJ, 16.00
Społeczna tkanka – francuskie airs de cour & brunettes
wykonawcy:
- Anna Zawisza – sopran
- Overtone
- Klaudia Matlak – skrzypce barokowe
- Michaela Koudelkova – flety barokowe
- Julia Karpeta – viola da gamba
- Anna Wiktoria Swoboda – teorba
- Maurycy Raczyński – klawesyn
Wykonawstwo muzyki francuskiej w Polsce i przez polskich artystów – można by rzec, że to rzadkość pomnożona przez ewenement. Zwłaszcza jeśli rzecz dotyczy tak prostych formalnie, ale wyrafinowanych wykonawczo gatunków, jakim są airs i brunettes, które przez dwa stulecia kształtowały zmysł estetyczny Francuzów. Pełne zmysłowych emocji jedno- lub wielogłosowe pieśni z racji swej prostoty nie wymagały od muzyków najwyższego profesjonalizmu. Ta cecha spowodowała, że trafiły niemal wszędzie – na dwory, do mieszczańskich salonów i na ulice, stając się elementem codzienności i spoiwem społecznego życia – świetnie nadawały się do wspólnego muzykowania. Niemniej jeśli trafiały w ręce wytrawnych muzyków ujawniały swe najpiękniejsze cechy – dramatyzm, emocje, urzekającą melodykę. Przedostatni koncert Kromer Festival Biecz 2021 przybliży melomanom ten niemal nieobecny w polskim życiu koncertowym gatunek. Jego ambasadorami będą sopranistka Anna Zawisza oraz wrocławski zespół Overtone. W tym wykonaniu francuskie airs i brunettes z pewnością urzekną słuchaczy.
KOLEGIATA PW. BOŻEGO CIAŁA W BIECZU, 19.00
Isola – źródłosłów izolacji – Haydn & Neukomm
Franz Joseph Haydn – Koncert skrzypcowy G- dur
Allegro moderato – Adagio – Allegro
Sigismund Neukomm – Quintetto dramatique L’amante abandonnée
Amour – Infidélité – Désespoir
Franz Joseph Haydn – The Slave’s Lament
Franz Joseph Haydn – kantata Arianna a Naxos
Recitativo: Teseo mio ben dove sei?
Aria: Dove sei mio bel tesoro
Recitativo: Ma, a chi parlo?
Aria: Ach, che morir vorrei
wykonawcy:
- Dorota Szczepańska – sopran
- {oh!} Orkiestra Historyczna
- Martyna Pastuszka – skrzypce, kierownictwo artystyczne
Koncert zamykający 7. odsłonę Kromer Festival Biecz w przekorny sposób odnosi się do tytułu całego festiwalu i opowiada o odosobnieniu, tęsknocie, wykluczeniu za pośrednictwem dzieł wokalnych i instrumentalnych Haydna i Neukomma. Clue programu jest nawiązująca do mitu o Ariadnie pozostawionej w osamotnieniu przez Tezeusza na wyspie Naksos kantata. Rozpisany na trzy lata śmiały projekt Martyny Pastuszki i {oh!} Orkiestry Historycznej zakłada przedstawienie dziewięciu opowieści dotyczących mitycznych lub biblijnych przemian, dla których impulsem są wewnętrzne lub zewnętrzne motywacje. Koncert {oh!} wieńczący festiwal w roku 2021 stanie się tym samym jednym z ogniw potężnego łańcucha spajającego mit z rzeczywistością. Śląska orkiestra rozpoznawana jako najlepszy polski zespół instrumentów historycznych gwarantuje ogniste zamknięcie 7. Kromer Festival Biecz, zaś zaproszona do projektu wybitna polska sopranistka Dorota Szczepańska brawurowo wykona partię lamentującej córki Minosa.
